Viðhorf heimamanna til ferðamanna og ferðaþjónustu 2019

mynd:ejb

Flestir landsmenn líta á ferðaþjónustu sem efnahagslega mikilvæga atvinnugrein og að ferðamenn auðgi samfélagið. Viðhorf landsmanna eru þó um sumt breytileg eftir landshlutum. Þetta er meðal þess sem kemur fram í niðurstöðum könnunar á á viðhorfum Íslendinga til ferðamanna og ferðaþjónustu haustið 2019 sem Rannsóknamiðstöð ferðamála vann fyrir Ferðamálastofu. Í skýrslunum eru teknar saman niðurstöður könnunarinnar fyrir hvern landshlutanna sjö. Kannanir á viðhorfum heimamanna hafa verið gerðar af hálfu hins opinbera með reglubundnum hætti frá árinu 2014 en síðasta landskönnun var gerð árið 2017.

Markmið könnunarinnar var að meta viðhorf Íslendinga til ferðaþjónustu og ferðamanna á tilteknum tíma bæði á landsvísu og eftir einstaka landshlutum. Auk þess var leitað eftir vísbendingum um það hvort landsmenn finni fyrir álagi vegna ferðamanna í heimabyggðinni.

Helstu niðurstöður voru þær að í öllum landshlutum litu heimamenn á ferðaþjónustu sem efnahagslega og samfélagslega mikilvæga atvinnugrein. Viðhorf voru um sumt einnig mismunandi eftir landshlutum.

• Á Austurlandi voru umferð og umferðaröryggi ofarlega í hugum íbúa en áhyggjur af umferðarmálum voru enn og aftur meðal neikvæðustu áhrifa ferðaþjónustunnar að mati íbúa.
• Íbúar á Suðurnesjum voru sá hópur landsmanna sem var hvað ánægðastur með ástand margra innviða, þar á meðal ástand vegakerfis, ástand í skiltamálum og ástand bílastæða.
• Á Suðurlandi styrktust heimamenn í viðhorfum sínum um að ferðaþjónustan sé mikilvæg atvinnugrein sem efli efnahag heimamanna svo um munar.
• Að mati Suðurnesjamanna snéru neikvæðustu hliðar ferðaþjónustunnar að aukinni umferð almennt, umgengni ferðamanna og átroðningi á náttúru.
• Íbúar á Vesturlandi virtust finna síður en aðrir landsmenn fyrir því að ferðamenn efli verslun á svæðinu.
• Almenn bjartsýni og ánægja með stöðu mála í ferðaþjónustunni var áberandi í niðurstöðum á Norðurlandi árið 2017 og var það staðfest í könnuninni 2019. Norðlendingar sögðust áfram njóta góðs af öflugri verslun og þjónustu á svæðinu og fundu ekki fyrir því að ferðamenn takmarki aðgengi þeirra að þjónustu eða möguleika íbúa til að festa rætur í heimabyggðinni.
• Á Vestfjörðum komu fram vísbendingar um að heimamenn fyndu fyrir álagi. Frá síðustu könnun hafði óvissa aukist meðal íbúa um það hvort hægt væri að taka á móti fleiri ferðamönnum miðað við núverandi aðstæður og komu þessar áhyggjur einnig fram með vísan til skemmtiferðaskipa og fjölda ferðamanna.
• Fjöldi ferðamanna í höfuðborginni virtist ekki íþyngja höfuðborgarbúum jafn mikið og fram kom í könnuninni 2017. Engu að síður voru vísbendingar enn til staðar um staðbundið eða tímabundið álag vegna fjölda.

Skýrslurnar eru aðgengilegar á vefsíðu Ferðamálastofu og má nálgast hér fyrir neðan:
Austurland
Höfuðborg
Norðurland
Suðurland
Suðurnes
Vestfirðir
Vesturland

Könnunin er þáttur í opinberri gagnasöfnun og greiningu á félagslegum áhrifum ferðaþjónustunnar á samfélag heimamanna en kannanir á viðhorfum heimamanna til ferðaþjónustu og ferðamennsku hafa farið fram með reglubundnum hætti frá árinu 2014. Gögnum var safnað í símakönnun meðal 6.200 manna lagskipts úrtaks af landinu öllu og fengust 2.600 svör. Ferðamálastofa mun gefa út heildarskýrslu með niðurstöðum á landsvísu ásamt frekari greiningum gagna verður gefin út síðar á árinu.

Eyrún Jenný Bjarnadóttir, sérfræðingur hjá Rannsóknamiðstöð ferðamála sá um framkvæmd og verkefnisstjórn en gagnaöflun var í höndum Rannsóknamiðstöðvar Háskólans á Akureyri.